Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης λαμβάνουν χώρα διάφορες περίπλοκες και πολύ σημαντικές αλλαγές στο σώμα της εγκύου.
Κατά την εγκυμοσύνη, αυξάνονται οι ανάγκες για πρόσληψη σιδήρου, ασβεστίου και βιταμινών (κυρίως φυλλικού οξέος και βιταμίνης D).
Οι διατροφικές ανάγκες στην περίοδο της εγκυμοσύνης διαφοροποιούνται ανάλογα το τρίμηνο.
Διατροφικές ανάγκες πρώτου τριμήνου κύησης
Πιο αναλυτικά, στο πρώτο τρίμηνο απαιτούνται περίπου 50-150 kcal/ημέρα παραπάνω σε σύγκριση με πριν.
Αυξάνονται σημαντικά οι ανάγκες σε φυλλικό οξύ, το οποίο συμβάλλει σημαντικά κυρίως στην ανάπτυξη του νευρικού σωλήνα του εμβρύου καθώς και σε άλλες καταστάσεις. Η συνιστώμενη δόση αγγίζει τα 600 μg/ημέρα, από τα οποία τα 400 μg εξασφαλίζονται μέσω συμπληρώματος και τα υπόλοιπα 200 μg λαμβάνονται πολύ εύκολα μέσω των τροφών.
Καλές πηγές φυλλικού οξέος είναι τα πράσινα- σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, λαχανάκια Βρυξελών, μπρόκολο, μαρούλι, λάχανο, φρέσκα φασολάκια, αρακάς), τα εντόσθια (να αποφεύγονται στην εγκυμοσύνη), τα πορτοκάλια, τα φιστίκια, τα φασόλια και τα όσπρια.
Διατροφικές ανάγκες δευτέρου τριμήνου κύησης
Κατά το δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης οι ανάγκες αυξάνονται σε 300-400 kcal/ημέρα.
Επιπροσθέτως σε αυτή τη φάση αυξάνουν οι ανάγκες σε σίδηρο, ούτως ώστε να αντεπεξέλθει ο οργανισμός στην αύξηση του όγκου του αίματος και την κάλυψη των αναγκών του εμβρύου, καθώς επίσης να αποφευχθεί η σιδηροπενική αναιμία, κατάσταση κατά της οποία αυξάνει η πιθανότητα προωρότητας ή λιποβαρούς νεογνού.
Πηγές σιδήρου είναι ιδανικά το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα αβγά και τα ψάρια, μπορούν ωστόσο να ληφθούν και μέσω φυτικών τροφίμων όπως όσπρια, φυλλώδη λαχανικά, ξηροί καρποί, ξερά φρούτα. Για την κάλυψη των αναγκών σε σίδηρο απαιτείται η λήψη συμπληρώματος διατροφής διότι δύσκολα καλύπτονται μέσω των τροφών οι ανάγκες που προκύπτουν. Επιπλέον, καλό είναι να ενισχύεται η απορρόφηση του σιδήρου με τη λήψη βιταμίνης C-εσπεριδοειδή, κόκκινη πιπεριά, ακτινίδιο, φράουλες, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών.
Σημαντική είναι και η ανάγκη σε ασβέστιο η οποία αγγίζει τα 1000mg/ημέρα, 3 με 4 μερίδες γαλακτοκομικών, καθώς στη φάση αυτή αναπτύσσονται τα οστά και τα δόντια του εμβρύου. Προτιμώνται προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, όχι όμως άπαχα και πρέπει αποφεύγεται ο συνδυασμός ασβεστίου με πηγές σιδήρου. Εναλλακτικά, σε περίπτωση που δεν επιθυμεί η έγκυος την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, θα πρέπει να εντάσσονται στη διατροφή προϊόντα σόγιας ενισχυμένα με ασβέστιο-γάλα ή γιαούρτια σόγιας-, αποξηραμένα σύκα, αμύγδαλα, σουσάμι, ταχίνι και ψάρια με το κόκκαλό τους -σαρδέλες, γαύρο, αθερίνα. Ειδάλλως, απαιτείται η συμπληρωματική χορήγηση ασβεστίου.
Τέλος, καλό είναι να συμπεριληφθούν και τροφές πλούσιες σε ω3 λιπαρά οξέα όπως είναι ο σολομός, ο γαύρος, οι σαρδέλες, ο κολιός, η ρέγκα, ο λιναρόσπορος, οι ξηροί καρποί κ.ά.
Διατροφικές ανάγκες τρίτου τριμήνου κύησης
Στο τρίτο τρίμηνο οι διατροφικές ανάγκες απαιτούν αύξηση 400-500 kcal/ημέρα, και οι ανάγκες κυρίως σε σίδηρο και ασβέστιο εξακολουθούν να είναι αυξημένες με το ασβέστιο να διπλασσιάζεται σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο, επομένως κρίνεται απαραίτητη η κάλυψή τους με συμπληρώματα διατροφής.
Προς το τέλος της κύησης εξαιτίας της αύξησης της προγεστερόνης παρατηρείται συχνά δυσκοιλιότητα η οποία μπορεί να αντιμετωπισθεί με την πρόσληψη φυτικών ινών, οσπρίων, φρούτων, λαχανικών και δημητριακών ολικής άλεσης.